Está claro que os nosos analistas andan moi postos en cultura clásica: que manexo da mitoloxía grega, que capacidade para encontrar en deuses, heroes e batallas da antiga Grecia todo tipo de metáforas coas que explicarnos o que está a pasar na Grecia de hoxe.
 
Eu non quería ser menos, e pensaba escribir hoxe un artigo sobre Grecia coa muleta dalgún mito, lenda ou traxedia famosa, que sempre locen ben. Pero fago repaso do publicado nas últimas semanas, e xa non queda ningún libre, colléronos todos: do rapto de Europa á batalla das Termópilas, de Cronos devorando os seus fillos á caverna de Platón, da vitoria de Pirro ao voo de Ícaro, o labirinto de Teseo ou a desobediente Antígona, non queda xa unha entrada da Wikipedia que non fose visitada estes días polos articulistas.
 
Así que, postos a usar un mito, recorrerei a un dos máis vellos, e dos máis venerados aínda nos nosos tempos: ese que di que as débedas sempre se pagan. Repíteno estes días gobernantes, expertos, articulistas, tertulianos: as débedas sempre se pagan, se che deixan diñeiro tes que devolvelo, as débedas son sagradas. E para reforzar a idea adóitanche dicir, en plan cuñao: " se o ti me prestas diñeiro, queres que cho devolva, verdade? ". O problema de Grecia, insisten, é que non quere pagar, e mentres se negue a pagar as súas débedas non haberá acordo posible.
 
Pois non, perdoen: o de que as débedas son sagradas é un mito tan certo como as mil formas en que Zeus fecundaba as súas ninfas favoritas. A historia económica está chea de non pagamentos de débeda ao longo dos séculos. Practicamente non hai país, entre os grandes, que non deixase de pagar unha parte aos seus acredores nalgún momento, ben sexa tras unha guerra, ben por unha insolvencia total. España, sen ir máis lonxe, acumula máis dunha ducia de suspensións de pagamentos no século XIX. E entre os máis recentes, a mesma Alemaña, que como ben se lle recorda estes días, viu como lle condonaban boa parte das súas débedas ao rematar a II Guerra Mundial. Por non falar dos moitos exemplos de condonacións totais a países pobres.
 
Grecia non vai ser unha excepción. Non pagará toda a súa débeda, non porque non queira, senón porque non pode, porque é impagable. Mesmo aínda que toda ela fose débeda lexítima (que non o é), non podería pagala. Todos os actores deste teatro sábeno, e todos teñen asumido que tarde ou cedo haberá que reestruturala, con quita incluída, pero fanse os parvos e aférranse á mitoloxía: as débedas son sagradas.
 
Por suposto, a historia non só nos di que as débedas non sempre se pagan. Tamén nos di que as consecuencias son moi diferentes segundo a correlación de forzas, a vontade dos acredores ou os acordos que se alcancen. Hai reestruturacións que alivian e outras que seguen asfixiando; hai non pagamentos que liberan, e outros moitos que serven para disciplinar pola vía de impoñer duros axustes e reformas indesexables.
 
O que está en discusión hoxe en Europa non é se Grecia paga ou non todas as súas débedas, senón quen asume o custo do non pagamento, como se reparten as responsabilidades e esforzos entre acredores e debedor, que obteñen a cambio os que aceptan a reestruturación, e que consecuencias terá para os gregos. Todo o demais, mitoloxía.