O tema é transcendente, debido á proliferación deste tipo de contratacións a causa tanto do elevado nivel de desemprego, como das restricións nas sucesivas Leis de Orzamentos Xerais do Estado veñen establecendo, non só para a incorporación de novo persoal con praza en propiedade, senón para os nomeamentos interinos ou contratación de persoal laboral temporal.
 
No caso axuizado polo Supremo, analízase o suposto dunha traballadora contratada como auxiliar administrativo pola Consellería de Emprego, Industria e Comercio de Canarias..
 
Segundo os feitos probados da Sentenza, a traballadora empezou a prestar servizos en réxime de adscrición a traballos en colaboración social, para a realización de tarefas de auxiliar administrativo en 2008, encadeando sucesivas prórrogas ata 31 de maio de 2011.
 
Tamén figura como feito probado que, ao amparo do citado contrato de colaboración social, a traballadora realizaba as seguintes funcións: rexistro de saídas; arquivo; control de partes de baixa, confirmación e altas da incapacidade temporal; pasar polo sistema REDE da Seguridade Social informes de datos dos partes de incapacidade temporal; control dos partes de accidentes; control de todos os contratos de adscrición social As Palmas e Tenerife; colaborar nas nóminas de colaboración social; substitucións das secretarias de altos cargos por vacacións; devolución de taxas.
 
Ao finalizar a prestación de servizos, a traballadora formulou demanda por despedimento fronte á Consellería autonómica e o Servizo Público de Emprego; ditándose Sentenza polo Xulgado do social en sentido desestimatorio da demanda, quedando absoltas as entidades demandadas de todas as pretensións deducidas fronte ás  mesmas.
 
Con todo, a traballadora recorreu a Sentenza e a Sala do Social do Tribunal Superior de Xustiza de Canarias estimou o seu recurso de suplicación, revogando a de instancia, declarando improcedente o despedimento da actora e condenando á Consellería demandada a optar entre a readmisión ou a indemnización 11.060 €, máis o importe dos salarios de tramitación.
 
Chegados a este punto, o Goberno de Canarias expón recurso de casación para unificación de doutrina aducindo como Sentencia de contraste outra previa do propio Tribunal Supremo; concretamente a ditada pola Sala do Social de 11 de decembro de 2008 (R-69/08). Nesta última resolución xudicial, nun caso practicamente idéntico -utilización por un Concello do contrato de colaboración social, con varias prórrogas, para que o traballador leve a cabo traballos ordinarios e permanentes de auxiliar administrativo- a Sala chegara a solución distinta, ao considerar que se cumpre o requisito da temporalidade, xa que o contrato celébrase cun desempregado polo tempo máximo que dure a prestación por desemprego, e cúmprese tamén o requisito da utilidade social; por todo o cal a extinción do contrato por finalización dos traballos contratados é válida.
 
Pois ben, no Fundamento Xurídico SEGUNDO da Sentenza do Supremo obxecto desta entrada, queda perfectamente centrada a cuestión que aborda a Sala Cuarta ao fío do recurso de casación exposto:
 
    “A cuestión que se suscita é se unha Administración Pública pode licitamente utilizar a figura do denominado “contrato temporal de colaboración social”, regulado nos  arts. 38   e  39   do  Real Decreto 1445/1982, de 25 de xuño  ( RCL 1982, 1744 ) , que estableceu diversas medidas de fomento do emprego, e no art. 213.3 da Lei Xeral de Seguridade Social ( LGSS  ( RCL 1994, 1825 ) , para contratar traballadores que van desenvolver tarefas normais e permanentes da Administración contratante.”
 
Expostos os termos do recurso, empeza a Sentenza cunha declaración xeral na que, de forma desafortunada, ponse en relación a realización de tarefas de utilidade social e en beneficio da comunidade, cos fins institucionais da Administración e o servizo pola mesma dos intereses xerais. Como vemos, antes de corrixir a súa doutrina anterior, a Sala debe dedicar unha parrafada a tentar xustificar que o que dixo anteriormente presentaba unha esixible razoabilidade:
 
    (…) é razoable entender que todo traballo realizado para unha Administración Pública que se corresponda cos fins institucionais desta é, en principio, un traballo de utilidade social e que redunda en beneficio da comunidade, tendo en conta de que, por imperativo constitucional, “a Administración Pública serve con obxectividade os intereses xerais” (  art. 103.1   CE  ( RCL 1978, 2836 )
 
Queda salvado así pola Sala, aínda que de forma pouco rigorosa, o requisito da utilidade social na contratación.
 
Seguidamente abórdase o segundo dos requisitos legais deste tipo de contratos, isto é, a temporalidade; introducíndose agora unha importante corrección respecto da doutrina anterior:
 
    Nun primeiro momento, o Supremo consideraba que si se daba o requisito da temporalidade nestes casos, pois a duración máxima do traballo será a que lle falte ao traballador por percibir na prestación ou subsidio por desemprego que se lle recoñeceu. De forma que, como estes contratos nunca son ilimitados no tempo, cumpríase a esixencia da temporalidade.
 
     Coa nova doutrina que fixa a Sentenza que comentamos, o que di a Sala é que a esixencia de temporalidade vai referida ao traballo que se vai a desempeñar, e actúa con independencia de que se estableceu unha duración máxima do contrato en función da propia limitación da prestación de desemprego..
 
 Desta forma, a rectificación é necesaria porque a temporalidade que define en termos legais o tipo contractual non está en función da duración máxima do vínculo, que se relaciona coa da prestación de desemprego, senón que debe predicarse do traballo obxecto do contrato.
 
Á vista desta nova doutrina unificada, atopámonos con que numerosos contratos de colaboración social realizados por Administracións Públicas –de conformidade mesmo cos criterios que fixara o propio Tribunal Supremo-, carecen de causa válida de temporalidade, ao ter por obxecto a realización de actividades normais e permanentes da Administración; e a consecuencia de todo iso é que a súa extinción pode dar lugar, como no caso examinado, á declaración de improcedencia do despedimento con obrigación de abono da correspondente indemnización.
 
En calquera caso, resulta oportuno ter en conta a doutrina indicada de cara aos novos contratos de colaboración social que pretendan formalizarse polos Concellos, universidades... evitando vincular estes contratos ao que constitúen actividades normais e permanentes da Administración.
 
Publicado por CONCEYU POR OUTRA FUNCIÓN PÚBLICA N´ASTURIES en venres, setembro 25, 2015