Non fai falta esquecer o esencial: o acordo de París confirma un recalentamiento climático superior a 3°C, sen dotarse dos dispositivos para volver sobre unha traxectoria inferior a 1,5°C ou polo menos a 2°C.
 
François Hollande desexaba que se lembrase a COP 21 como o momento que desencadeou unha «revolución climática». En moitos dos puntos, o acordo de París decídese polas opcións máis conservadoras e menos ambiciosas de entre as presentadas no texto de negociación. O acordo de París valida unha cousa positiva: os 195 estados do planeta están de acordo en manter un marco internacional e multilateral –aínda que moi debilitado– de «gobernanza do clima»: para cambiar verdadeiramente o escenario, devén urxente que as regras e principios de organización da economía mundial e do comercio internacional sexan sometidas ao obxectivo climático.
 
Análise do texto sobre a base dos adxectivos utilizados por Laurent Fabius e François Hollande.
 
O acordo de París é ambicioso?
 
- Ratificando das contribucións nacionais que conducen cara a un recalentamento superior a 3°C, a COP 21 móstrese incapaz de desactivar a bomba climática.
 
- O obxectivo de 1,5°C, que non é un obxectivo obrigatorio, é incapaz de enmascarar a ausencia de compromisos cifrados de redución de emisións de gases de efecto invernadoiro para os anos vindeiros (art. 2);
 
- Non se menciona ningunha data para o pico das emisións e, o obxectivo a longo prazo, esperado para 2050, posponse para a segunda metade do século; a formulación do obxectivo a longo prazo abre a porta á utilización masiva de técnicas inapropiadas tales como a almacenaxe e o secuestro do carbono, a compensación de carbono e a xeoinxeñeiría.
 
Sen unha folla de ruta claramente establecida, sen mención dos puntos de paso entre 2020 e 2050 fixados polo Panel Internacional do Cambio Climático para volver sobre unha traxectoria inferior a 2°C, o acordo de París pon en perigo o mero dereito a vivir de numerosas poboacións en todo o planeta.
 
O acordo de París está dotado medios suficientes?
 
- Ausencia dos 100.000 millóns de dólares como nivel mínimo de financiamento no acordo de París, relegados ao texto de decisión da COP 21 e por tanto sometido a novas arbitraxes futuras, sen forza vinculante e sen melloras respecto de Copenhague ;
 
- Carencia de transparencia e de previsibilidade do financiamento para despois de 2020: ningunha mención dos termos «novos» e «adicionais» para suxerir financiamentos futuros, en contradición á Convención, tan só os termos «adecuados» e «previsibles»;
 
- Ausencia de reaxustes en beneficio da adaptación.
 
Despois de 25 anos de negociación, e mentres que non desbloquearon nunca o financiamento necesario, os países ricos historicamente responsables do recalentamento climático tentan desentenderse das súas responsabilidades.
 
O acordo de París fai «xustiza climática»?
 
- Supresión das referencias aos dereitos humanos e das poboacións indíxenas e a unha transición xusta nos artigos do acordo de París, relegadas aos preámbulos;
 
- Claro enfraquecemento do mecanismo de «perdas e danos» xa que todo o que implique responsabilidades xurídicas (liabilities) é retirado deste acordo.
 
O enfraquecemento do mecanismo de perdas e danos soa como unha confesión de culpabilidade dos países responsables do caos climático.
 
O acordo de París é universal?
 
- Os sectores da aviación civil e do transporte marítimo, preto de 10 % das emisións mundiais (equivalentes ás de Alemaña e Corea do Sur) son eximidos de todo obxectivo;
 
- Numerosas contribucións dos Estados, sobre todo dos países máis desprovistos, dependen de financiamento adicional para levar a cabo a súa transición enerxética e as políticas de adaptación: este financiamento non se inclúe e non está garantida no futuro.
 
O Acordo de París non se dota dos medios para ser universal e renuncia a atacar a máquina do quecemento do planeta que constitúe a globalización económica e financeira.

O acordo de París é xuridicamente vinculante?
 
- O acordo de París non transforma as contribucións nacionais en compromisos obrigatorios e os mecanismos de revisión dos compromisos son debilmente vinculantes;
 
- Ningún mecanismo sancionador é posto en marcha para sancionar os Estados que non adopten compromisos insuficientes, que non cumpran ou que se negasen a revisalos á alza.
 
Mentres que os acordos de liberalización de comercio e de investimento sancionan aos países cando non respectan as súas regras, non hai nada diso na loita contra as emisións de gases a efecto de invernadoiro.
 
O acordo de París é dinámico?
 
- Será imposible engadir nos anos futuros todo o que non estea no texto do acordo de París (100.000 millóns de dólares como nivel mínimo de financiamento…) ;
 
- Están previstos inventarios (stocktaking) cada 5 anos, pero a posta en marcha das revisións á alza queda pendente da interpretación do texto e da boa vontade dos Estados.
 
O acordo de París é diferenciado?
 
- Coa posta en marcha das contribucións nacionais, os Estados aceptaron en Lima unha auto-diferenciación en materia de redución de emisións de Gases de Efecto Invernadoiro: cada país pon sobre a mesa o que desexa;
 
- En materia de financiamento, mentres que a Convención-marco prevé que os países historicamente máis emisores desbloquean o financiamento necesario para a adaptación e a mitigación nos países que o necesiten, os Estados Unidos e os seus aliados tentaron proseguir a demolición dos principios da Convención.
 
O acordo de París é equilibrado?
 
- Ningún mecanismo claramente definido para facilitar a transferencia tecnoloxía, sobre todo para levantar as barreiras ao acceso xeradas polos dereitos de propiedade intelectual;
 
- Permítese aos países, sobre todo os máis emisores, utilizar mecanismos de compensación carbono para alcanzar os seus obxectivos, en detrimento de unha redución doméstica das emisións.
 
- Mantemento da referencia a «o crecemento económico» (art. 10)
 
Tradución: David Hervás
 
Fonte: https://france.attac.org/se-mobiliser/changeons-systeme-pas-climat/article/reaction-d-attac-france-a-l-accord-de-paris