NÚMERO 298 - 21/12/2015
CUTUDC / Novidades
STOP DESAFIUZAMENTOS
“Chámano suicidio pero é homicidio cando a estafa financeira vai a por esa persoa”
Segundo datos do INE, 3.870 persoas quitáronse a vida en 2013, un 22% máis que en 2010. Nani Lema sufriu o suicidio do seu irmán, afectado polo paro, un desafiuzamento e unha negociación financeira. Á súa morte, o banco reclamaba aos seus pais parte da débeda. Fai tres meses conseguiron a condonación.
-
Noticias relacionadas
Suicidios e crise. Dúas palabras que só cando se pronuncian desatan a polémica. Fronte a quen sostén que non existe relación, outros alertan con datos. Un estudo concluía que a taxa de suicidio creceu un 8% desde 2008, co inicio da crise. Outra investigación apuntaba un aumento da ansiedade e depresión. Máis aló das cifras, a realidade pon nomes e apelidos. O paro e as ameazas de desafiuzamento foron as causas que minaron a moral de Francisco José. A pobreza e a exclusión social provocaron que a ansiedade e a depresión se apoderasen da súa vida. A chegada dunha carta foi a pinga que colmou o vaso. Nun calexón sen saída, Francisco puxo punto final.
A casa de Francisco José segue en silencio, pechada, sen venderse. A súa familia é testemuña e tenta sobrevivir co peso do recordo. A súa ausencia mastícase día tras día, desde que hai case dous anos Francisco se lanzase ao baleiro. “Chámano suicidio pero é homicidio cando a estafa financeira vai a por esa persoa, creando medo, depresión e ansiedade”,explica Nani, desde a impotencia de perder ao seu irmán. Toda a familia vivía en Villafranca, Córdoba. Daquel día negro apenas lembra breves momentos, pero si unha dor profunda, xorda e oco.
Cando ocorre un suicidio case ninguén quere falar. Hai familias que o viven como un final para ocultar, aínda máis cando a pobreza se cruza no camiño. Nani quere lembrar ao seu irmán e a súa historia como unha vítima da crise. Francisco traballaba na construción cando asinou unha hipoteca con Cajasur. A chegada do paro parte en dous os seus proxectos e, coa axuda do desemprego, apenas lle dá para saír cara adiante coa súa muller e unha filla de oito anos. As ameazas de desafiuzamento non tardan en chegar. “Unha, e outra, e outra, e outra…”, lembra Nani. Non tiñan fin.
Para tentar saldar esta débeda, Francisco solicitou ampliar a hipoteca e outra entidade, Ibercaja, ofrécelle 22.000 euros, onde o seu pais foron avalistas. “Pero Ibercaja, ás costas do meu irmán, chega a un acordo con Cajasur: repartirse a vivenda. Ibercaja concédelle o préstamo para pagar a Cajasur. Dixéronlle que o desafiuzamento non seguía adiante pero fixéronlle asinar negociacións falsas baixo notario e aí foi cando descubrimos a estafa entre as dúas entidades”.
A pesar do pago, Nani describe que as presións continuaron ata que tivo que abandonar a súa vivenda. Eles supoñían que era unha dación en pago, pero Ibercaja continuou coa súa reclamación de 22.000 euros e ameazaron aos pais como avalistas. Buscaban a Francisco a través de cartas, chamadas a altas horas da noite, nas empresas onde tiña entrevistas de traballo ou mesmo diante da súa filla cando a recollía no colexio.
En 2011, Francisco xa se autolesionou. Nunha das visitas ao banco, unha nova negativa fíxolle coller un abrecartas e facerse un corte na yugular. “Estivo case unha semana en coma, pero saíu cara adiante. Despois fíxose activista da PAH. Sempre se arrepentiu daquilo. Tomou conciencia, pero era un sinal de aviso, de ver se servía esa desesperación e de se ese acto podía acabar con aquel drama”, relata Nani. Pero non foi así, as ameazas aumentaron.
Coa PAH puido acceder a unha axuda de aluguer e mudáronse a Córdoba capital, pero os problemas nunca se ían. Os 400 euros de axuda como parado de longa duración esgotábanse. O 8 de febreiro de 2013 Francisco regresou a casa despois de deixar á súa filla no colexio. O seguinte que recibe Nani é unha chamada de teléfono. Francisco morrera. “O mundo párase. Párase en seco. O suicidio provócao a pobreza. E o seu non foi só un caso de falta de pagamento. Foi unha estafa. Aquel día recibiu unha carta de Facenda. Reclamábanlle 400 euros da venda da vivenda, cando o titular da casa era Cajasur e o meu irmán non vendera nada. Esa foi a pinga que colmou o vaso.”
Foron anos de dor e de loita. De ver como as ameazas e as presións afectaban a toda a familia. “Nun ano eu vin unha deterioración tremenda do meu irmán. Todo se lle facía grande. Pero o meu pai tamén tivo un infarto con varias recaídas. Os meus pais seguen en tratamento psicolóxico. Ninguén pode facerse unha idea do estado emocional e mental que crea todo ese acoso. É humillante. Moi complicado de dixerir”. Nani recoñece que estes suicidios prodúcense porque falla o sistema ao completo. Por máis berros de axuda que lancen os afectados non atopan suficiente apoio. Están desamparados. Son excluídos sociais. “Non podes seguir a túa vida desa forma. Consómenche aos poucos, sen motivacións nin esperanzas. A mesma sociedade apártate.
El tivo o apoio de Stop Desafiuzamentos no seu momento, e tiña que acudir a Cáritas en Villafranca, pero, é unha axuda, para tres membros, tres litros de leite ao mes cunha caixa de galletas? Todo lle machucaba. Perdeu a ilusión mesmo pola súa filla. Había días que nin sequera quería vela. Esa nena aprendeu moi pronto de que vai a vida, madurou de golpe, por desgraza. O meu irmán vivía nun estado depresivo, distante, serio, e quería sempre quedar só.”
A familia de Francisco José quedou sen capacidade de reacción. Nani suma a morte do seu irmán á súa recente separación, por malos tratos. E, aínda así, colle o temón da casa e transforma o seu loito en loita. Os primeiros días, o caso de Francisco queda nun caixón, en silencio, esperando que a súa morte pase desapercibida, pero a súa irmá reabre o caso porque a débeda permanece. Déixao todo. Vive do que lle dean os seus pais e de Cáritas e emprende un novo camiño para honrar a memoria do seu irmán. “Non houbera unha venda do piso, só a entrega. O negocio dos dous bancos era acordar beneficios para ambos. Como non foi unha venda, Ibercaja non tivo o beneficio que quería daquela vivenda, así que aínda morto o meu irmán reclamaba a débeda e eu non me fiaba”, relata Nani, que actúa en canto comproba que o banco tamén vai a por a pensión dos seus pais.
Nani di que nunca estarán tranquilos. Que nunca esquecerán o ocorrido. Que nunca borrarán aquel día.
Ela coa súa filla únese aos compañeiros de Stop Desafiuzamentos. Nunca esquecerá cando tentou convencer a Cajasur de que negociase con Ibercaja para anular a débeda. “Dixéronme que non coñecían o caso do meu irmán, pero tampouco como cliente. E, claro, aínda menos a morte que eles ocasionaran dalgunha forma. Planteille a foto coa cara do meu irmán sobre a mesa, collino do brazo e respondinlle que se non o recoñecía, íao a lembrar agora mesmo. Propúxenlle subir á azotea do edificio e que nos iamos a tirar, como eles fixeron co meu irmán, porque as súas ameazas empuxárono”. Non houbo resposta salvo a indiferenza. Á saída da entidade estaba Ada Colau, que aínda pertencía como portavoz da plataforma.
Pasaron os días de titulares, de noticias sobre o seu irmán e a súa familia queda na soidade, sen axudas e coa carga da débeda. Nani fortalécese e emprende o dous de xullo unha marcha ata Bruxelas, con seis persoas máis afectadas, para denunciar a estafa financeira. Á volta de Bruxelas todo sigue igual. O círculo péchase. A única alternativa era ir á sede de Ibercaja en Zaragoza. E alí acode Nani. “Tamén vou a Stop Desafiuzamentos de Zaragoza e, co seu apoio, conseguín a condonación. Pasaron case tres anos. Asineino o pasado 29 de outubro. Acordeime do meu irmán moito ese día. É coma se eu tivese esa débeda persoal con el. Foi unha inxustiza grandísima”.
Pero xusto despois, como activista da PAH, Nani lembra que o caso do seu irmán non foi o único. Que hai máis vítimas como el, e que sen axuda poden ter o mesmo final. “Ocorre cada día, pero iso non sae en prensa. O problema segue. Fíxose máis coñecido cos suicidios, pero cando non ocorren, non saen. En próximas datas temos máis desafiuzamentos, como unha familia de catro fillos e en pleno Nadal. Eu xa non creo aos políticos. Eu hai tempo que deixei de crer xa nas palabras. Quero feitos”, afirma con rotundidade.
Nani mira atrás e dálle vertixe. Todo foi acelerado. Non sabe de onde sacou forzas durante este tempo e agora non pode deixar de ser activista, de preocuparse polos demais e de denunciar as estafas que esta crise provocou. “Aprendín a ver a realidade, esa de a que aínda a xente non é consciente. Cren que o que sae nas redes é o que ocorre e iso é a punta do iceberg. Cando estás aquí compartes momentos con esas familias, vas á porta dun domicilio para parar un desafiuzamento, de recoller a eses nenos que están na rúa e buscarlles un teito… Vivir ese día a día é o que me mantén viva”, confesa. Non quere ser protagonista desta historia. Quere que o sexa o seu irmán e Stop Desafiuzamentos en Zaragoza, porque sen eles non existiría esta vitoria amarga polas circunstancias. Conseguiron moito. Nada menos que evitar ver aos seus pais na rúa e seguir pagando a débeda.
Quitáronse esa angustia, non a dor. Nani di que nunca estarán tranquilos. Que nunca esquecerán o ocorrido. Que nunca borrarán aquel día. Xamais deixarán de pensar no seu irmán. Tampouco naquelas cousas que lle lembran a el, como os magníficos obxectos que tallaba en madeira durante horas, ou cando debuxaba cargado de ilusión. Entre esa nostalxia brota a melancolía, a rabia, e a impotencia de todo o que non puideron vivir xunto a el. Da comuñón da súa filla tres meses despois da súa morte. Daquel camiño ata Bruxelas. Da condonación da débeda.
Cada un atopa unha maneira de pasar o duelo e de canalizar ese cóctel de sentimentos. Nani localizou a súa: “A miña rabia saqueina en forma de loita. Só me quedaba tranquila cando me vía nunha acción, negociando, loitando. Agora empezo a asimilar a morte do meu irmán, non puiden pararme a sentir nin a padecer nesas circunstancias.”
Antes de terminar recálcame unha mensaxe importante. Que con esta reportaxe ela só quere que o seu irmán non quede no esquecemento. Tampouco a súa morte. Aínda menos, as súas circunstancias. Que o seu irmán non é un número máis. Que tiña nome. E apelidos. Como todos os afectados. E que o paro, a exclusión social e a cobiza foron os seus verdugos.
http://www.publico.es/sociedad/llaman-suicidio-homicidio-estafa-financeira.html
CUT da UDC . SEMPRE DO LADO DAS TRABALLADORAS E TRABALLADORES
Quen somos | Contacto | Axuda
cutudc.com, 2009. Publicado baixo licencia Creative Commons DHTML Menu By Milonic JavaScript