Xaneiro de 2016
 
 

NÚMERO 300 - 25/01/2016

   CUTUDC / Novidades

  OPINIÓN - Economistas Sen Fronteiras
 

A economía, a crianza e os coidados

Nos modelos económico, os seres humanos convertémonos no homo economicus, un home só, sen nenez nin vellez, racional, ben informado, que persegue unicamente o seu interese propio. Esquecéndose das súas orixes, o obxectivo da economía pasou a ser a maximización de beneficios e o crecemento. Só comezando a pensar desde outro lugar lograremos que os que son tratados como problemas persoais de cada fogar se asuman como o que realmente son, responsabilidades colectivas para soster a vida.

 

  • Noticias relacionadas

 

 

Para tratar de entender como funciona a economía e realizar predicións utilízanse modelos económicos, representacións simplificadas da complexa realidade. Así, no devanditos modelos, os seres humanos convertémonos no homo economicus, un home só, sen nenez nin vellez, racional, ben informado, que persegue unicamente o seu interese propio, que é autosuficiente, non depende de ninguén e ninguén depende del, sen responsabilidades, sen influencia sobre o medio; que resolve todos os seus problemas de maneira óptima interactuando nun mercado ideal, constituíndo os prezos o seu medio de comunicación. Un home plena e permanentemente dispoñible para as necesidades das empresas para as que traballa.
 
O homo economicus pode resultar de gran utilidade para modelar, pero dista moito de parecerse ás persoas que habitamos a face da terra. As persoas, mesmo cando dicimos que o facemos, non vivimos nin soas nin somos independentes, vivimos en sociedade e necesitámonos as unhas ás outras. Ao longo de todo o noso ciclo vital requirimos doutros que nos proporcionen coidados; na nenez e na vellez, pero tamén cando estamos enfermos ou pasamos por problemas de calquera índole necesitamos que nos coiden tanto física como psicoloxicamente. Somos seres vulnerables e interdependentes, entre nós e tamén coa natureza (ecodependentes).

Pero o sistema capitalista no que vivimos tenta (e está a lograr) que nos parezamos, ou máis ben que pretendamos ser ese homo economicus, meros traballadores sempre a punto, ocultando, facendo como que non existen eses coidados sen os que o sistema deixaría de funcionar, porque sen eles a vida non se sostén.
 
A maioría deses traballos relacionados cos coidados danse no ámbito do privado e historicamente recaeron fundamentalmente sobre as mulleres; moitos destes traballos non pasan polo mercado, non son traballo remunerado ou, se se remunera, faise a miúdo no mercado informal e, por iso, a efectos de indicadores económicos como o PIB, non contan, non achegan, son invisibles. O coidado de nenos, anciáns, enfermos ou o mantemento e a limpeza dos fogares son actividades que están normalizadas, pero no privado, no individual, no familiar, no "cada un que se apañe como poida", invisibilizándose non só nos indicadores económicos senón tamén na esfera pública.
 
Os filósofos que sentaron as bases do que máis tarde sería a economía centrábanse na análise da natureza humana e a xestión dos recursos. Pero dun tempo para acó, parecese esquecésenos cal foi a orixe desta ciencia social; o obxectivo pasou ser unicamente a maximización de beneficios e o crecemento. Son estes os que ditan os nosos tempos, a forma das nosas cidades e as nosas institucións, e mentres isto sexa así, o debate, como o que se produciu os últimos días en medios e redes sociais, e a procura de propostas sobre a conciliación laboral e outros temas vinculados á crianza, serán infrutuosos.
 
Se realmente queremos atopar solucións, é necesario repensar a economía e atender a propostas que se viñeron facendo desde a economía heterodoxa. Propostas como as realizadas desde a economía feminista; que propón ampliar a visión socioeconómica do mundo integrando todos os traballos necesarios, remunerados ou non, para a subsistencia, o benestar e a reprodución social, poñendo no centro da análise a vida, desprazando do centro os mercados, os beneficios e a acumulación de capital. Hai que redefinir o concepto de economía como "a xeración de recursos para satisfacer necesidades e crear condicións para unha vida digna de ser vivida" poñendo a sustentabilidade da vida no centro e facendo que esta sexa responsabilidade de todos como sociedade. Só así, comezando a pensar desde outro lugar, lograremos que o que parecen ser problemas persoais de cada fogar, se asuman como o que son, responsabilidades para soster a vida e o mundo no que vivimos.
 
Pódese ampliar información no artigo "Economía Feminista" publicado na Revísta   Economistas nº 21 (marzo de 2015), do Consello Xeral de Economistas.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


CUT da UDC . SEMPRE DO LADO DAS TRABALLADORAS E TRABALLADORES

cutudc.com, 2009. Publicado baixo licencia Creative Commons DHTML Menu By Milonic JavaScript