O “Informe sobre a Tortura e os Malos Tratos no estado español en 2015”, publicado en xuño de 2016 pola Coordinadora para a Prevención e a Denuncia da Tortura (CPDT). que se fai público consecutivamente desde hai 12 anos, recompila casos de tortura, malos tratos e morte baixo custodia no estado español.
 
Durante 2015 recóllense un total de 128 “situacións” de torturas ou malos tratos, nas que resultaron afectadas 232 persoas. Se se contabilizan desde 2004, o número de situacións “” elévase a 3.261, con 7.812 persoas afectadas. Con todo, os autores subliñan que o documento non recolle todos os episodios de torturas e tratos vexatorios en 2015, nin sequera o conxunto das denuncias presentadas ante os tribunais.
 
En canto ás características das persoas que denunciaron malos tratos ou torturas en 2015, o informe resalta que moitas delas formaban parte de movementos sociais (89), 50 eran migrantes; 37, persoas presas; 19, menores de idade e 58 denunciaron agresións por outros motivos (comisión de pequenos delitos contra a propiedade ou a saúde pública, durante identificacións rutineiras na rúa ou tras acudir a unha comisaría para denunciar que foron obxecto dun delito). Unha persoa pode adscribirse a máis dunha categoría (por exemplo menor-migrante), polo que o número de persoas computadas neste apartado (253) supera ás recollidas no informe (232). Respecto da tipoloxía de funcionarios, o que acumula maior número de denuncias é a Policía Nacional (67), seguido da Ertzaintza (47), Prisións (37), policías locais (36),
 
Garda Civil (34), Mossos d'Esquadra (5), Centros de menores (3), e Centros de Estancia Temporal de Inmigrantes (3).
 
Cal é a actuación dos tribunais españois fronte ás torturas, lesións, delitos contra a integridade e/ou malos tratos? A CPDT dá conta de 95 sentenzas durante 2015 (non se trata de todas as ditadas), das que 43 saldáronse cunha condena e 52 coa absolución. Engade o informe que 227 funcionarios tiveron que comparecer en xuízo, como acusados, ante os tribunais (o 44%, policías locais; o 33%, policías nacionais e o 17% gardas civís). Os axentes da policía local foron quen sumou maior número de condenas (31), seguidos pola garda civil (18), a policía nacional (15) e os funcionarios de prisións (3). Doutra banda, resultaron absoltos dos procesos xudiciais 68 policías locais, 58 policías nacionais e 22 axentes da garda civil. A maior parte das sentenzas condenatorias correspondeuse cunha falta de lesións. Pero máis aló da análise cuantitativa, a CPDT destaca o “medo existente a denunciar as agresións sufridas por axentes públicos”. Iso débese á posibilidade de que as forzas de seguridade do estado realicen contra denuncias, por exemplo, por suposto atentado ou resistencia. De feito, moitas das persoas que denunciaron torturas e chegaron a xuízo -34 dun total das 95 que recolle o informe, un 38%- foron denunciadas, primeiro, e acusadas, despois, pola fiscalía como supostos responsables de resistencia ou atentado.

O documento agrega outro factor relevante: a lentitude da Administración de Xustiza. Iso deu lugar, segundo a CPDT, á absolución de varios funcionarios pola prescrición das faltas polas que eran xulgados ou se lles condenou. Sinálanse así mesmo importantes rebaixas nas penas a agresores “” condenados, ou a absolución -despois da reforma do Código penal- de condenados por faltas (sobre todo de lesións) despois de que estas se despenalizaran e non serlles de aplicación a tipificación de delito “leve de faltas”. Producíronse casos como a absolución por parte da Audiencia Provincial de Madrid de seis policías locais de Coslada, xulgados por detención ilegal, lesións e coaccións. Tanto a fiscalía como a acusación particular pediron no citado caso penas de prisión e inhabilitación polos feitos ocorridos en setembro de 2005, durante un control de alcoholemia. Tamén reviste interese o xuízo contra dous axentes da policía local de Soria, que se celebrou en 2015 na Audiencia Provincial. A Fiscalía non formulou acusación aos axentes, pero si contra un dos denunciantes por unha suposta falta de desobediencia e respecto aos policías. O Tribunal absolveu aos dous axentes. O informe cita o exemplo, así mesmo, da absolución de dous gardas civís e un policía local de Gradua (Toledo), por parte da Audiencia Provincial. Xulgóuselles polos delitos de lesións, contra a integridade moral e abuso de autoridade polos feitos ocorridos tras un incidente de tráfico.
 
O informe dedica un apartado ás mortes baixo custodia no estado español. Constata o falecemento de 30 persoas en 2015 (616 mortos entre 2001 e 2015) mentres se achaban baixo a custodia de funcionarios de prisións ou policías. O documento da CPDT aclara que non en todos os casos os feitos se corresponden con delitos, e tamén hai exemplos de accidentes “inevitables”; pero noutras ocasións póñense de manifesto neglixencias. Os autores chaman a atención sobre que, dos 30 casos referenciados, en 17 o axente “custodio” fose un funcionario de prisións e en seis un policía nacional. Outro dato de interese é que 21 das mortes tivesen lugar nos cárceres.
 
En consecuencia, a coordinadora sinala “o problema que supoñen as mortes durante a privación de liberdade”. Non en todos os casos, pero certamente prodúcense “fallos na salvagarda do dereito á saúde e a integridade física das persoas baixo custodia, ou nas condicións hixiénico-sanitarias”. Xeralmente, as reclamacións xudiciais non prosperan; así, os tribunais de xustiza rexeitaron o 87,5% das mesmas, tras a morte de cidadáns que se achaban baixo custodia. Así ocorreu cando a sección quinta da Sala do contencioso-administrativo da Audiencia Nacional denegou a indemnización solicitada pola nai dunha persoa que se aforcou, en setembro de 2013, no cárcere de Aranjuez-Madrid VI. A Audiencia Nacional tamén desestimou a demanda da familia dun preso, morto por sobredose (febreiro de 2011) na prisión de Puerto III (Cádiz). Por último, o informe faise eco en Ceuta e Melilla de situacións en que as persoas migrantes, tras rubir polos valos e sufrir lesións por mor das concertinas, foron entregadas á policía de Marrocos (“devolucións en quente”); e iso, sen recibir a atención médica adecuada e co risco de agresións por parte da xendarmería marroquí.
 
http://cuestionatelotodo.blogspot.com.ar/2016/09/8000-denuncias-de-tortura-durante-os.html
 
Kaosenlared